برگزیدگی ابراهیم (قرآن)یکی از فضایل حضرت ابراهیم علیه‌السلام که در آیات قرآن به آن اشاره شده، برگزیدگی ایشان است. ۱ - برگزيدگى از طرف خدابرگزیدگی ابراهيم علیه‌السلام از طرف خدا: ۱. «وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ ... وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ...؛چه کسی از آیین ابراهیم، (با آن پاکی و درخشندگی،) روی گردان خواهد شد؟! ... ما او را در این جهان برگزیدیم....» ۲. «... وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا؛... و خدا ابراهیم را به دوستی خود، انتخاب کرد.» ۳. «وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ ... • وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ؛اینها دلایل ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم!. ... و از پدران و فرزندان و برادران آنها (افرادی را برتری دادیم) و برگزیدیم و به راه راست، هدایت نمودیم.» ۴. «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ ... • شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ ...؛ابراهیم بود ... شکرگزار نعمتهای پروردگار بود خدا او را برگزید ....» ۵. «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ ... • أُوْلَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ ... وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا ...؛در اين كتاب، ابراهيم را ياد كن ... آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، ... و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم.....» ۶. «وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ ... • وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ؛و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم ... و آنها نزد ما از برگزیدگان و نیکانند!» ۷. «شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا ... وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ ... اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ ...؛آیینی را برای شما تشریع کرد که به نوح توصیه کرده بود .. و به ابراهیم سفارش کردیم ... خداوند هر کس را بخواهد برمی گزیند....» ۲ - علت برگزیدگیعلت برگزیدگی حضرت ابراهیم علیه‌السلام عبارت است از: ۲.۱ - تسلیم بودنابراهيم علیه‌السلام، برگزيده خدا در دنیا به دليل تسلیم بودنش در برابر خدا: «وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ ... وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ... • إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ؛و چه كسى از آيين ابراهيم، روى‌گردان خواهد شد؟! ... ما او را در دنيا برگزيديم ... و ياد آوريد هنگامى را كه پروردگارش به او فرمود: اسلام بياور و در برابر حق، تسليم باش. او فرمان پروردگار را از جان و دل‌پذيرفت؛ و گفت: در برابر پروردگار جهانيان، تسليم شدم.» بنابر اين كه «اذ» در آيه، تعليل براى جمله «اصطفينا» و مابعد آن باشد. ===اطاعت خاضعانه== اطاعت خاضعانه ابراهیم علیه‌السّلام ملاک برگزیدگی وی از جانب خداوند: ۱. «وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ ... وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ... لَمِنَ الصَّالِحِينَ • إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ؛چه کسی از آیین ابراهیم، (با آن پاکی و درخشندگی،) روی گردان خواهد شد؟! ... ما او را در این جهان برگزیدیم ... از صالحان است. در آن هنگام که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! (و در برابر حق، تسلیم باش! او فرمان پروردگار را، از جان و دل پذیرفت و) گفت: در برابر پروردگار جهانیان، تسلیم شدم.» ۲. «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا ... • شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ ...؛ابراهیم (به تنهایی) امتی بود مطیع فرمان خدا خالی از هر گونه انحراف ... شکرگزار نعمتهای پروردگار بود خدا او را برگزید ....» «قنوت» به معنای ملازمت با طاعت همراه با خضوع است. و «قانتا» یعنی او همواره در طاعت و عبادت خدا بود. ۲.۲ - شکرگزاریشکرگزاری ابراهیم علیه‌السّلام از نعمتهای خداوند، ملاک برگزیدگی وی: «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا ... • شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ ...؛ابراهیم (به تنهایی) امتی بود مطیع فرمان خدا خالی از هر گونه انحراف ... شکرگزار نعمتهای پروردگار بود خدا او را برگزید ....» ۲.۳ - یکتاپرستیتوحید و یکتاپرستی ابراهیم علیه‌السّلام ملاک برگزیده شدن وی از طرف خداوند: «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا ... • شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ ...؛ابراهیم (به تنهایی) امتی بود مطیع فرمان خدا خالی از هر گونه انحراف ... شکرگزار نعمتهای پروردگار بود خدا او را برگزید....» ۳ - برگزیدگی به خلیلاللهیبرگزيدگى ابراهيم علیه‌السلام به مقام دوست الهی: «... وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا؛... و خدا ابراهيم را به دوستى انتخاب كرد.» ۴ - برگزیدگی فرزندان ابراهیمابراهيم علیه‌السلام و فرزندانش، برگزيدگان خدا: «وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ • وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ؛و به خاطر بياور بندگان ما ابراهيم و اسحاق و یعقوب را، صاحبان قدرت و بصیرت. و آنها نزد ما از برگزيدگان و نیکان بودند.» ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۱۰۱، برگرفته از مقاله «برگزیدگی ابراهیم علیه‌السلام». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۲۲۱، برگرفته از مقاله «برگزیدگان (ابراهیم علیه‌السلام)». |